23.2.13

ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΟΠΟΝΙΑΣ ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ: Διατύπωση γνώμης για το Σχέδιο Αθηνά

Το Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Καρδίτσας του ΤΕΙ Λάρισας ομόφωνα τάσσεται κατά του σχεδίου «ΑΘΗΝΑ» το οποίο καταργεί το Τμήμα και το διαμελίζει στα Τμήματα Σχεδιασμού Ξύλου και Επίπλου και Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Καρπενησίου. Το Τμήμα δεν παραβιάζει κανένα κριτήριο του σχεδίου ΑΘΗΝΑ, όπως αναλύεται παρακάτω:
Κ1. Φυσικό μέγεθος και διάρθρωση ΑΕΙ.

Κ1.1: Ελάχιστη «κρίσιμη μάζα» φοιτητικού πληθυσμού.

Στο Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος (ΔΦΠ) του ΤΕΙ Λάρισας,
- εισέρχονται 90 περίπου σπουδαστές ανά έτος τα τελευταία χρόνια,
- εξαίρεση αποτελούν το ΑΕ 2011-2012 που το Υπουργείο Παιδείας εντελώς άδικα απέκλεισε το Τμήμα από το Μηχανογραφικό, καθώς και το ΑΕ 2012-13 όταν και αναγνώρισε το λάθος και επανόρθωσε αλλά με μισό αριθμό φοιτητών (48) σε σχέση με τα Τμήματα Δράμας και Καρπενησίου
- Στοιχεία ΑΕ 2012-13: Εγγεγραμμένοι φοιτητές 547, Ενεργοί (κάνουν δήλωση μαθημάτων) 317, Δήλωση Πάσο 160, Δήλωση ΕΥΔΟΞΟΣ 90

Κ1.2: Ελάχιστος αριθμός Σχολών

ΤΕΙ Λάρισας:
- 4 σχολές,
-2 παραρτήματα,
- 20 τμήματα

Κ1.3: Ελάχιστος αριθμός αυτοτελών ακαδημαϊκών μονάδων.

- Με εξαίρεση το Γενικό Τμήμα, όλα τα Τμήματα του ΤΕΙ Λάρισας, βάσει του νέου Νόμου, είναι αυτοτελή.

Κ1.4: Ελάχιστος αριθμός Τμημάτων ανά Σχολή.

Το Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος ανήκει στο Παράρτημα Καρδίτσας μαζί με άλλα 3 Τμήματα.

ΤΕΙ Λάρισας:

- Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών 5 τμήματα,

- Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας 4τμήματα,

- Επαγγελμάτων Υγείας Πρόνοιας 2 τμήματα,

-Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας 3 τμ,

- Παραρτήματα 6 τμήματα

Κ1.5: Ελάχιστος αριθμός ΔΕΠ/ΕΠ

- 10 τακτικά μέλη ΕΠ υπηρετούν το Τμήμα Δασοπονίας και ΔΦΠ
- Η αρχική μορφή του σχεδίου ΑΘΗΝΑ διατηρεί Τμήματα με πολύ μικρότερο αριθμό ΔΕΠ/ΕΠ, ακόμη και με μηδέν!!!

Κ2. Χωροταξική κατανομή

Κ2.1: Θεραπεία αδικαιολόγητης διασποράς/επιστημονικής
απομόνωσης Τμημάτων ή και ΑΕΙ.

Το Τμήμα Δασοπονίας και ΔΦΠ βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση από την έδρα του ΤΕΙ στη Λάρισα, και μάλιστα σε οργανωμένο campus στην Καρδίτσα με άλλα Τμήματα και υποδομές, με αποτέλεσμα να μην τίθεται θέμα διασποράς ή επιστημονικής απομόνωσης. Επιπρόσθετα, η κατάργησή του και η μερική του μεταφορά στο Καρπενήσι θα το απομονώσει ακαδημαϊκά και θα αποκλείσει το νέο ΤΕΙ Θεσσαλίας (αλλά και την Περιφέρεια Θεσσαλίας) από πρόσβαση σε τεχνολογική εκπαίδευση σε θέματα διαχείρισης και προστασίας φυσικού περιβάλλοντος!

Κ3. Γνωστικό αντικείμενο

Κ3.1: Θεραπεία υπερβολικού αριθμού (ταυτόσημων ή παρεμφερών) Τμημάτων ή προγραμμάτων σπουδών (σε όλο το εύρος της Ανώτατης Εκπαίδευσης).

Υπάρχουν 3 Τμήματα ΤΕΙ Δασοπονίας και ΔΦΠ στην Ελλάδα: Καρδίτσα, Δράμα, Καρπενήσι. Αν η πολιτεία θεωρεί υπερβολικό αυτό τον αριθμό, τότε η λογική και ο εξορθολογισμός λέει ότι θα συγχωνευθούν οι πλέον αδύναμες και με χαμηλή ανάπτυξη δομές στις πλέον ισχυρότερες μετά από αξιολόγηση των τριών Τμημάτων από μηδενική βάση με χρήση ενιαίων αντικειμενικών κριτηρίων. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με παλαιότερη απόφαση της ΓΣ του Τμήματος του Καρπενησίου οι φοιτητές και οι καθηγητές ζητούσαν, παραθέτοντας 14 (!!) λόγους, τη μεταφορά του Τμήματος στη Λαμία λόγω των ασφυκτικών συνθηκών της εκεί ακαδημαϊκής ζωής (κυρίως απομόνωση σε πόλη και ίδρυμα χωρίς καμία συνέργεια).

Κ3.2: Έλεγχος και θεραπεία της υπερεξειδίκευσης επιστημονικών
αντικειμένων σε όλο το εύρος της Ανώτατης Εκπαίδευσης.

Δεν υπάρχει υπερεξειδίκευση επιστημονικών αντικειμένων στο Τμήμα Δασοπονίας και ΔΦΠ. Η ειδικότητα του δασοπόνου έλκει την προέλευσή της από πολύ παλιά, είναι κατοχυρωμένη παγκοσμίως στην τεχνολογική κατεύθυνση και ασχολείται με αντικείμενα που έχουν ευρεία και όχι στενότοπη επιστημονική βάση (διαχείριση και προστασία δασικού και φυσικού περιβάλλοντος, αξιοποίηση δασικών πόρων, διατήρηση άγριας χλωρίδας και πανίδας, κλπ).

Κ3.3: Εξορθολογισμός του ακαδημαϊκού επιπέδου ορισμένων επί
μέρους Τμημάτων.

Το ακαδημαϊκό επίπεδο του Τμήματος είναι υψηλό. Τα 10 μέλη ΕΠ που υπηρετούν είναι όλοι κάτοχοι μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών με τους 9 να είναι κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος, μετέχουν σε ΔΣ Διεθνών αλλά και Εθνικών Επιστημονικών Οργανισμών, καλούνται ως ομιλητές (invited speakers) σε διεθνή συνέδρια, καλούνται για διδασκαλία και έρευνα σε ΑΕΙ του εξωτερικού (Γερμανία, Αγγλία, Ισπανία) καθώς και σε εθνικές και διεθνείς επιτροπές εμπειρογνωμόνων (national experts).

Κ4. Ποιότητα/βιωσιμότητα Τμημάτων

Κ4.1: Αναλογίες φοιτητών/ διδασκόντων

Με βάση την Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης της ΜΟΔΙΠ, η αναλογία του μόνιμου ΕΠ/ φοιτητές ανέρχεται για το 2010-11 σε 1:64,6 (1:92 ο Μ.Ο. για το ΤΕΙ Λάρισας), ενώ συμπεριλαμβανομένου και του έκτακτου προσωπικού ανέρχεται σε 1:26,69 (1:32,5 περίπου ο Μ.Ο. για το ΤΕΙ Λάρισας). Συνεπώς, υπάρχει μια πολύ καλή αναλογία φοιτητών – διδασκόντων στο Τμήμα κοντά στο Μ.Ο. του ΤΕΙ Λάρισας και μάλιστα μπορεί να λειτουργήσει και να καλύψει τις ανάγκες του χωρίς έκτακτους καθηγητές!

Κ4.2: Αποφοιτήσαντες ανά έτος

Περίπου 80 πτυχιούχοι ανά έτος, τα τελευταία χρόνια.

Κ4.3: Βαθμολογική βάση εισαγωγής και ελκυστικότητα (% 1η
προτίμηση)

Βάση εισαγωγής κάτω του 10, όπως και τα άλλα 2 Τμήματα Δασοπονίας και ΔΦΠ (Καρπενήσι, Δράμα).
Το Τμήμα πραγματεύεται ένα ελκυστικό και επίκαιρο γνωστικό αντικείμενο, ζωτικής σημασίας για την ανθρωπότητα. Σύμφωνα με την μελέτη της ΜΟΔΙΠ του ΤΕΙ Λάρισας (2012), το 52,7% των εισαχθέντων στο Τμήμα Δασοπονίας & ΔΦΠ προτίμησαν μέχρι και την 10η επιλογή το Τμήμα. Το ποσοστό αυτό είναι πλησίον του Μ.Ο. του ΤΕΙ Λάρισας για τις θέσεις από 1-10 (61,1%). Η απόλυτη τιμή της θέσης προτίμησης ήταν 14,01 με 36,7 πλήθος επιλογών (11,79 και 28,18 Μ.Ο. για το ΤΕΙ Λάρισας).

Κ4.4: Κόστος ανά φοιτητή

Περίπου 1650€ ανά φοιτητή για το 2011 (από μελέτη της ΜΟΔΙΠ ΤΕΙ Λάρισας). Το κόστος αυτό είναι κοντά στο μέσο κόστος ανά φοιτητή για όλο το ΤΕΙ Λάρισας (είναι 1775€ ανά φοιτητή) και πολύ χαμηλότερο από το αντίστοιχο κόστος των αντίστοιχων πανεπιστημιακών σχολών. Το μέσο κόστος ανά φοιτητή σήμερα είναι ακόμη χαμηλότερο μετά και τις επιπλέον περικοπές στο έκτακτο διδακτικό προσωπικό καθώς και στα ειδικά μισθολόγια που αφορούν στο μόνιμο ΕΠ.

Κ4.5: Διαθέσιμες εγκαταστάσεις εκπαίδευσης, θεωρητικής και
εργαστηριακής, και φοιτητικής μέριμνας

Το Τμήμα διαθέτει άρτιες υποδομές κατά πολύ ανώτερες των Τμημάτων του Καρπενησίου και της Δράμας. Συγκεκριμένα, διαθέτει ιδιόκτητη έκταση 30 στρεμμάτων με κεντρικό κτίριο και περιφερειακές μονάδες εκπαίδευσης (όπως μετεωρολογικό σταθμό και μονάδες υποστήριξης και ψυχαγωγίας), κεντρικό διώροφο κτίριο επιφάνειας 4306 τ.μ. με 2 σύγχρονα αμφιθέατρα και 1 αίθουσα διδασκαλίας (567 τ.μ. συνολικά), 16 χώρους εργαστηρίων (1308 τ.μ.), 22 γραφεία καθηγητών (292 τ.μ.), 6 γραφεία διοίκησης (205 τ.μ.), λοιπές εγκαταστάσεις και άλλους βοηθητικοί χώροι (265 τ.μ.). Όλοι οι χώροι και τα εργαστήρια είναι πλήρως εξοπλισμένα με σύγχρονα επιστημονικά όργανα και εκπαιδευτικά βοηθήματα. Επίσης, διαθέτει Γραφείο Διασύνδεσης, Φοιτητική Λέσχη, Φοιτητικές Εστίες, και Βιβλιοθήκη (με μεγάλο αριθμό βιβλίων και περιοδικών και work stations), όλα εντός του Παραρτήματος Καρδίτσας.

Κ4.6: Ερευνητική δραστηριότητα και διεθνής αναγνώριση

- 2η θέση σε αριθμό δημοσιεύσεων μεταξύ των 20 Τμημάτων του ΤΕΙ Λάρισας (ενδεικτικά 32 δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά, 35 σε Πρακτικά Διεθνών Συνεδρίων) - 5ετία 2007-2011 (2012, ΜΟΔΙΠ ΤΕΙ Λάρισας)
- 5η θέση σε ερευνητικά έργα μεταξύ των 20 Τμημάτων του ΤΕΙ Λάρισας (ενδεικτικά ολοκληρώθηκαν 20 έργα την 5ετία 2007-2011, ενώ κατατέθηκαν 14 προτάσεις): - 5ετία 2007-2011 (2012, ΜΟΔΙΠ ΤΕΙ Λάρισας)
-σημαντικότατη ερευνητική επιτυχία πρόσφατα (Δεκέμβριος 2012) με τον επιστημονικό συντονισμό προγράμματος του FP7 (Seventh Framework Programme) προϋπολογισμού 1,2 εκ. €., διάρκεια 36 μήνες, 10 συμμετέχοντες από 8 ευρωπαϊκές χώρες – μοναδικό Τμήμα στο ΤΕΙ Λάρισας
- συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα (π.χ. LIFE+), συντονισμός προγράμματος ΕΣΠΑ Αρχιμήδης ΙΙΙ και συμμετοχή σε άλλα προγράμματα Αρχιμήδη ΙΙΙ και Θαλή, συντονισμός έργων σε συνεργασία με επιχειρήσεις και οργανισμούς
- Διεθνής αναγνώριση και μέσω κινητικότητας ακαδημαϊκού προσωπικού και φοιτητών: πρωτοπορία στα προγράμματα ανταλλαγών σπουδαστών και προσωπικού (ERASMUS, ΣΩΚΤΡΑΤΗΣ, DAAD) και στενή συνεργασία με ιδρύματα στη Γερμανία και Φιλανδία (Fachhochschule Hildesheim/Holzminden/Göttingen, Hochschule Weihenstephan-Triesdorf, North Karelia University of Applied Sciences)
- Διδασκαλία και έρευνα 3 μελών ΕΠ σε ξένα ιδρύματα (Georg-August Universität Göttingen-Γερμανία, Manchester Business School-Αγγλία, University of Extremadura-Ισπανία)

Κ4.7: Απορρόφηση αποφοίτων στον επαγγελματικό στίβο

Οι απόφοιτοι του Τμήματος έχουν σημαντικές επαγγελματικές προοπτικές, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα, με συνεχείς επικαιροποιήσεις των επαγγελματικών δικαιωμάτων τους (ΠΔ 1102/1980, ΠΔ 109/1989, Σχέδιο ΠΔ 03-12-2010). Σε μελέτη του Γραφείου Διασύνδεσης του Παραρτήματος Καρδίτσας του 2008, το ποσοστό απασχόλησης των πτυχιούχων Δασοπόνων του Τμήματος σε εργασίες σχετικές με το αντικείμενο της Δασοπονίας φθάνει το 44,6 %. Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, οι κύριοι φορείς απασχόλησης των αποφοίτων του είναι οι Δασικές Υπηρεσίες, οι κυνηγητικές Υπηρεσίες, αναπτυξιακές εταιρείες και μελετητικά γραφεία. Παραδοσιακά ως κύριος εργοδότης εμφανίζεται ο δημόσιος τομέας, αλλά το επάγγελμα του δασοπόνου στον ιδιωτικό τομέα μόνο μικρό και ασήμαντο δεν είναι. Ο δασοπόνος μπορεί να ιδρύσει δασοτεχνικό γραφείο και να ασχοληθεί με δημόσια και ιδιωτικά τεχνικά έργα, βγάζοντας εργοληπτικό πτυχίο Δασοτεχνικών έργων ή από τις κατά τόπους διευθύνσεις δασών ή πτυχίο έργων πρασίνου το οποίο εκδίδεται από το Υπουργείο Υποδομών. Προοπτικές ανοίγονται τελευταία κυρίως στον ιδιωτικό τομέα σε μελετητικά γραφεία που ασχολούνται με το δασικό κτηματολόγιο καθώς σε φορείς διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών.

Κ4.8: Μεταπτυχιακές σπουδές και απονεμόμενα διδακτορικά

Το Τμήμα υλοποιεί Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών με τίτλο «Αειφορική Διαχείριση Υδατικού Περιβάλλοντος» σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και άλλα δυο Τμήματα ΤΕΙ (Λάρισας, Μεσολογγίου).
Μέλη ΕΠ του Τμήματος επιβλέπουν μεταπτυχιακές και διδακτορικές διατριβές και σε άλλα ιδρύματα ΑΕΙ (π.χ. ΑΠΘ, ΔΠΘ).

Κ4.9: Αξιολόγηση από τους φοιτητές του Τμήματος

Γίνεται σε κάθε εξάμηνο

Κ4.10: Συμβολή στην ανάπτυξη της περιοχής και αποδοχή από την
τοπική κοινωνία

Υφίστανται και τα δύο. Το γνωστικό αντικείμενο του Τμήματος σχετίζεται άμεσα με τις αναπτυξιακές ανάγκες της Θεσσαλίας (πρωτογενής τομέας) τις οποίες και υπηρετεί τα τελευταία 27 χρόνια σε ότι έχει σχέση με την ορθολογική εκμετάλλευση του φυσικού περιβάλλοντος. Αναμένεται δε να έχει σημαντικότατη συμβολή στο μέλλον με τις συνθήκες που διαμορφώνονται στην Αγροτική και Περιβαλλοντική Πολιτική (η δασοπονία αποτελεί κεντρικό αναπτυξιακό πυλώνα). Είναι ευνόητο ότι το ρόλο αυτό που δεν μπορούν να τον παίξουν τα γεωπονικά Τμήματα της Θεσσαλίας (ΤΕΙ, Πανεπιστήμιο).
Το Τμήμα είναι το αρχαιότερο με ιστορία 27 ετών στην Καρδίτσα, συνέβαλε στη δημιουργία του Παραρτήματος, και έχει μεγάλη συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής (πολύχρονες συνεργασίες εμπιστοσύνης με τοπικούς φορείς και αναπτυξιακές εταιρίες).

Κ4.11: Το περιεχόμενο της εξωτερικής (ή και εσωτερικής)
αξιολόγησής του και η συνεπαγόμενη δυναμική βελτιώσεων στα
κριτήρια Κ4.1-10.

Υπάρχει σημαντική βελτίωση στους δείκτες, που καταγράφεται στις αξιολογήσεις των τελευταίων ετών. Το Τμήμα έχει αξιολογηθεί εσωτερικά και εξωτερικά από την ΑΔΙΠ (από τα πρώτα που αξιολογήθηκαν εθελοντικά - Μάιος του 2010). Η έκθεση της Εξωτερικής Αξιολόγησης του Τμήματος αναρτημένη στις ιστοσελίδες του Τμήματος (www.forestry.gr) και της Α.ΔΙ.Π. (www.wdip.gr) εκθειάζει τα επιτεύγματα και τις προοπτικές του Τμήματος.

Κ5: Η συμφωνία με τις ανάγκες και τις δυνατότητες της εθνικής οικονομίας
και η οικονομικοκοινωνική ανάπτυξη της χώρας .

Κ6: Η ενίσχυση του πολλαπλασιαστικού αποτελέσματος των επιτευγμάτων
καθώς και των ποιοτικών και ποσοτικών αποτελεσμάτων των ιδρυμάτων.

Κ7: Η ενδυνάμωση της συλλογικής δράσης των ιδρυμάτων με στόχο την
ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας αυτών σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

Κ8: Η ανάπτυξη και η καλλιέργεια νέων επιστημονικών και τεχνικών πεδίων
ή πεδίων διεπιστημονικού χαρακτήρα που κρίνονται απαραίτητα για την
ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας.

Κ5-Κ8: Ένα ίδρυμα (το νέο ΤΕΙ Θεσσαλίας!) και μια Περιφέρεια (Θεσσαλίας) που στηρίζει την ανάπτυξή της κυρίως στην πρωτογενή παραγωγή (αγροτική και δασική) χωρίς δασική και περιβαλλοντική έρευνα και εκπαίδευση θα είναι έξω από τα περισσότερα σύγχρονα αναπτυξιακά προγράμματα και με περιορισμένες δυνατότητες ως προς τις συνεργασίες που θα επιδιώξουν και θα πετύχουν. Το Τμήμα Δασοπονίας και ΔΦΠ είναι λειτουργικά ενταγμένο στην ακαδημαϊκή λειτουργία του ΤΕΙ Λάρισας και οικονομία της περιοχής καθώς:
α) διαθέτει σημαντικές και πολυεπίπεδες ακαδημαϊκές συνέργειες σε επίπεδο ιδρύματος: Τμήματα τομέα πρωτογενούς παραγωγής Φυτικής Παραγωγής, Ζωικής Παραγωγής, Μηχανικής Βιοσυστημάτων στην έδρα του ΤΕΙ Λάρισας στη Λάρισα – Σχεδιασμού & Τεχνολογίας Ξύλου & Επίπλου στο Παράρτημα Καρδίτσας – Τμήμα Κτηνιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με έδρα την Καρδίτσα
β) τους αποφοίτους του τους εμπιστεύεται η αγορά εργασίας της
ευρύτερης περιοχής εδώ και δεκαετίες
γ) Βρίσκεται στο κέντρο της Ελλάδας με εύκολη και ασφαλή οδική και σιδηροδρομική πρόσβαση και σύνδεση με τα μεγάλα αστικά κέντρα καθώς και πλησίον σε πολύτιμα και παραγωγικά οικοσυστήματα της χώρας
Επιπλέον, το Τμήμα Δασοπονίας και ΔΦΠ Καρδίτσας είναι το παλαιότερο και το αρτιότερα οργανωμένο έναντι των άλλων δύο ομοειδών Τμημάτων Δράμας και Καρπενησίου. Είναι εφάμιλλο με το αντίστοιχο της Δράμας από άποψη υποδομών, όμως υπερτερεί για ακαδημαϊκούς λόγους που σχετίζονται με την ύπαρξη άλλων συγγενών Τμημάτων στο ΤΕΙ Λάρισας.
Για όλους τους παραπάνω λόγους η υλοποίηση του σχεδίου «ΑΘΗΝΑ» για απορρόφηση από το Τμήμα Καρπενησίου θα αποτελεί τιμωρία για ένα Τμήμα πρότυπο για την Ανώτατη εκπαίδευση στην Ελλάδα όσο και για το δασοπονικό κλάδο γενικότερα.
Στη συζήτηση αναθεώρησης του ΑΘΗΝΑ το Τμήμα Δασοπονίας Καρδίτσας δηλώνει παρών με όλα τα επιχειρήματα και πλεονεκτήματα που διαθέτει και διεκδικεί την αξιολόγηση των τριών Τμημάτων Δασοπονίας (Καρδίτσας, Δράμας, Καρπενησίου) από ενιαία (μηδενική) βάση. Στην πρώτη φάση του ΑΘΗΝΑ το Τμήμα αδικήθηκε σκόπιμα μιας και δεν τέθηκε καν θέμα αξιολόγησης ούτε και τεκμηριώθηκε η απόφαση κατάργησης από το Υπουργείο. Το Τμήμα ζητάει μια αντικειμενική βάση αξιολόγησης πέρα από τοπικιστικές σκοπιμότητες διότι πραγματικά πρέπει να πάρει ο καθένας αυτό που του αξίζει.

ΓΙΑ ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΟΠΟΝΙΑΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ
ΤΑ ΜΕΛΗ ΕΠ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ

.